Σύντομη περιγραφή/Στόχος

Σύμφωνα με τους περί Αποβλήτων (Διαχείριση Δημοτικών Αποβλήτων από τις Αρχές Τοπικής Διοίκησης) Κανονισμούς του 2022, οι Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΑΤΑ) θα πρέπει μέχρι τις 31/12/2023 να εφαρμόσουν εξαετές Τοπικό Σχέδιο Δράσης για την πρόληψη δημιουργίας και διαχείρισης των δημοτικών αποβλήτων εντός των διοικητικών ορίων της. Το εν λόγω Σχέδιο περιλαμβάνει το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ)».

Μέσω του Έργου επιδιώκεται η διαλογή στην πηγή, χωριστή συλλογή, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και μείωση των αποβλήτων που προορίζονται για υγειονομική ταφή. Το Έργο θα υλοποιηθεί από συμπλέγματα Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΑΤΑ), τα οποία μέσω του προγράμματος θα ενισχυθούν οικονομικά, ώστε να σχεδιάσουν τοπικό σχέδιο ορθής διαχείρισης αποβλήτων, μελέτες βιωσιμότητας, την προμήθεια και τοποθέτηση της κατάλληλης υποδομής για καθιέρωση διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής, την εφαρμογή τιμολογιακής πολιτικής με προπληρωμένη σακούλα για τη διαχείριση των μικτών αποβλήτων και την ενίσχυση του μηχανισμού παρακολούθησης της υλοποίησης και λειτουργίας του τοπικού προγράμματος (εκπαίδευση και κατάρτιση του προσωπικού των ΑΤΑ). Επιπλέον, μέσω του προγράμματος, θα γίνει σχεδιασμός που θα αφορά στην πρόσβαση σε διαδικτυακό πληροφοριακό σύστημα για την καταχώρηση στοιχείων και δεδομένων και την αξιολόγηση του προγράμματος, καθώς επίσης σχεδιασμός και υλοποίηση ολοκληρωμένης τοπικής εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του ευρύτερου τοπικού πληθυσμού.

Πρόοδος/Στάδιο Υλοποίησης

Το Τμήμα Περιβάλλοντος ετοίμασε Οδηγό για τις ΑΤΑ, στον οποίο περιλαμβάνεται συνοπτική περιγραφή του Έργου, ο σκοπός και η περίοδος εφαρμογής του, ο τρόπος χρηματοδότησης, οι υποχρεώσεις του δικαιούχου, οι επιλέξιμες δαπάνες της οικονομικής στήριξης, το ύψος χρηματοδότησης κάθε επιλέξιμης δαπάνης, καθώς επίσης και οι προϋποθέσεις συμμετοχής.

Ο Οδηγός, συνοδευόμενος από την Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για συμμετοχή στο Έργο, ανακοινώθηκε στις 25 Ιουνίου 2021, με τελική καταληκτική ημερομηνία την 31η Ιανουαρίου 2022. 

Μέχρι τον Μάρτιο 2023, το Τμήμα Περιβάλλοντος παρέλαβε 43 Εκδηλώσεις Ενδιαφέροντος από ΑΤΑ για συμμετοχή στο Έργο και εφαρμογή του Συστήματος «Πληρώνω όσο Πετώ» και η εξέτασή τους ολοκληρώθηκε. Συγκεκριμένα, έχουν προβεί σε αίτηση 13 Δήμοι και 30 Συμπλέγματα Κοινοτήτων.

Παράλληλα, στις 4 Οκτωβρίου 2022, δημοσιεύτηκε (σύμφωνα με τα αποτελέσματα του διαγωνισμού ΤΠ8/2021) κατάλογος με τα ονόματα 12 μελετητών, από τον οποίο οι ΑΤΑ μπορούν να επιλέξουν τον μελετητή (μέσω διενέργειας μίνι διαγωνισμού) που θα ετοιμάσει τις μελέτες βιωσιμότητας. Οι μελέτες θα ολοκληρωθούν εντός 6 μηνών μετά από την υπογραφή σχετικής Σύμβασης της ΑΤΑ με το αντίστοιχο μελετητικό γραφείο.

Αναλόγως των αναγκών που θα αναδειχθούν μετά την ολοκλήρωση όλων των μελετών, θα προκηρυχθούν σχετικοί διαγωνισμοί και Συμφωνίες Πλαίσιο από το Τμήμα Περιβάλλοντος για την αγορά του αναγκαίου εξοπλισμού για τις ΑΤΑ (π.χ. κάδοι, κομποστοποιητές, σκιπ, απορριμματοφόρα, φορτηγό για οργανικά απόβλητα, θρυμματιστές, βιοδιασπώμενα σακούλια για οργανικά κ.α.).

Αναμενόμενα Οφέλη/Αποτελέσματα

Τα αναμενόμενα αποτελέσματα είναι τα ακόλουθα:

• Συμβολή στην αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης και ανάκτησης αποβλήτων
• Συμβολή στη μείωση του ποσοστού των αποβλήτων που καταλήγει για ενταφιασμό σε χώρους υγειονομικής ταφής
• Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την μείωση των χώρων υγειονομικής ταφής
• Σχεδιασμός των συστημάτων διαλογής στην πηγή και χωριστή συλλογή για τα ακόλουθα ρεύματα αποβλήτων: χαρτί/χαρτόνι, γυαλί, πλαστικό, μέταλλο, οργανικά/βιολογικά απόβλητα (απόβλητα τροφίμων, κουζίνας, κήπων και παρόμοια)
• Καθορισμός ποσοτικών τοπικών στόχων χωριστής συλλογής
• Σχεδιασμός για διάθεση και επεξεργασία των οργανικών/βιολογικών αποβλήτων
• Καθιέρωση διαλογής στην πηγή και συλλογής και σε άλλα ρεύματα Δημοτικών Αποβλήτων, με στόχο την περαιτέρω προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση (π.χ. ρουχισμός, έπιπλα, ογκώδη, πλαστικά, επικίνδυνα οικιακά κ.λπ.)
• Αναβάθμιση της υποδομής των ΑΤΑ σε εξοπλισμό διαλογής στην πηγή και χωριστής συλλογής, όπου είναι απαραίτητο
• Τιμολογιακή πολιτική μέσω της εφαρμογής «Πληρώνω Όσο Πετώ (ΠΟΠ)» με προπληρωμένη σακούλα
• Υιοθέτηση δράσεων για ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινωνίας σε θέματα πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης και εκπαίδευσης για διαλογή στην πηγή, με στόχο τη μέγιστη ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και συμμετοχή του πολίτη
• Διάχυση περιβαλλοντικής πληροφόρησης που αφορά στη χωριστή συλλογή, επεξεργασία, επαναχρησιμοποίηση και διάθεση των Δημοτικών Αποβλήτων διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων.